Van dirigent tot trainer

Het succes van samenspel

Eenheid in verscheidenheid

In SAMENSPEL komen alle interesses uit mijn arbeidzame leven samen: onderwijs geven, viool spelen, dirigeren en trainen. Zo startte ik mijn opleiding  leraar biologie en aardrijkskunde vanuit mijn liefde voor deze twee vakken én het onderwijs. Tijdens deze studie werd de muziek echter steeds belangrijker voor mij, zodat ik aansluitend de viool en daarna ook het dirigeren tot mijn vak heb gemaakt. In mijn werk als dirigent lokaliseerde ik, met een in de loop der jaren steeds beter getraind (geh)oor, snel genoeg waar het spaak liep in het samenspel. Maar wat zet je dan in om het te verbeteren? Er zijn immers vele wegen die naar Rome leiden.

Op mijn weg raakte ik steeds meer geïnteresseerd in de groepsprocessen en de mechanismen áchter het samenspel, waardoor ik tegelijkertijd het pad van trainingen ben gaan bewandelen. Bekijk in mijn CV welke scholing ik hierin heb gevolgd. Daardoor kreeg ik steeds meer zicht op wat een groep van binnenuit sterker maakt en daar gaan mijn trainingen SAMENSPEL in essentie over.

In mijn werk als dirigent ligt samenspel vast in de partituur, waarin alle instrumenten onder elkaar staan genoteerd. Elk orkestlid speelt zijn/haar eigen partij en voegt daar nog zijn/haar eigen intenties aan toe. In mijn werk als trainer is er helemaal geen partituur en werk ik alléén vanuit de intentie die iedereen in zijn/haar spel legt. Dus niet zozeer WAT iemand speelt, maar HOE. Daarmee zet ik de mens achter het instrument op de éérste plaats. Ieders bijdrage op de altviool is uniek; hoorbaar voor de deelnemer zelf én hoorbaar voor elkaar. In mijn training met Boomwhackers en is het individu minder zichtbaar/hoorbaar en ga ik dieper in op groepsprocessen en de verbindende krachten binnen een team. Zowel als dirigent als trainer ben ik op zoek naar eenheid in verscheidenheid. Dat is een orkest of een team dat als eenheid klinkt, maar niet eenvormig. De verscheidenheid van de onderdelen waaruit het is opgebouwd maakt de klank rijk én uniek. Dat betekent dat elke stem telt.

Verder heb ik een fascinatie voor het begrip synergie (1+1=3): ofwel, het geheel is méér dan de som der delen. Het is ongrijpbaar, maar zó krachtig. Ik maak de groepen waarmee ik werk daar bewust van en het mooie is: je krijgt het cadeau! Ik hou van dat woord. Het komt van het Griekse woord ‘synergia’, wat ‘samenwerking’ betekent. Het woord symfonie begint ook met hetzelfde -sym wat ‘samen’ betekent en samen met het Griekse phōné (=‘geluid, klank’) ‘samenklank’ betekent. Ik heb deze beide begrippen tot de kern van mijn werk gemaakt.

Ondertussen raakte ik ook betrokken bij leerorkest-trajecten in den lande, meestal in de bovenbouw van het Primair Onderwijs. Daar is de kiem voor SAMENSPEL gezaaid, want daar zie ik elke dag weer de viool veranderen in goud. Met een viooltje in hun handen geven zij spontaan en zeer precies terug wie ze zijn en waar ze zijn; zijn ze brutaal, verlegen, onderzoekend? zijn ze bij de les? of elders? Alle leerstijlen passeren de revue en als je ze vraagt een eenheid te vormen, wordt meteen duidelijk wie dat wél kan en wie (nog) niet. Zo krijg ik nóg meer zicht op belemmerende factoren, waarmee ik ‘stoorzenders’ kan ombuigen tot ‘mee-spelers’. Ook de kunst van het vliegensvlug aanleren van vioolspel aan leken, heb ik daar verder verfijnd.

De fysieke kanten van het muziekbedrijf hebben mijn speciale interesse. Ik kwam als zoon van een revalidatiearts – met een praktijk aan huis – al vroeg in aanraking met alles wat het bewegingsapparaat wél en juist niet dient. Die latent aanwezige interesse kwam samen met mijn vioolspel op het moment dat ik in Utrecht vioolles kreeg van de vioolpedagoge Jeane Lemkes-Vos. Zij heeft mijn muzikaliteit letterlijk handen en voeten gegeven. Ik was klaar voor een totale re-set, want mijn vioolspel zat op dat moment fysiek volkomen op slot. Ik had daar overduidelijk last van, want ik kon niet naar buiten brengen wat ik van binnen voelde. Ik wilde daar zó graag uitbreken dat ik als een spons al haar aanwijzingen opzoog. Ze heeft m’n viooltechniek van de grond af aan opnieuw opgebouwd én de knop van mijn algehele lichaamsbewustzijn AANgezet. Vanaf dat moment is dat bewustzijn niet meer van mijn zijde geweken en ik ben haar daar tot op de dag van vandaag dankbaar voor. Voeg daar mijn interesses voor beweging-disciplines als Mensendieck, Alexandertechniek, Tai Chi en Chi gong aan toe en je hebt de ingrediënten voor zijn workshopKlank, houding & beweging’ voor orkesten, ensembles en individuele musici. Klik HIER voor meer informatie.